تاریخچه‌ی چاپ اسکناس در عراق

تاریخچه چاپ اسکناس در عراق به شدت تحت تأثیر رویدادهای سیاسی و اقتصادی این کشور قرار داشته است. از زمان استقلال عراق تاکنون، اسکناس‌های این کشور چندین بار تغییر طراحی و ویژگی داده‌اند.

دوره‌های اصلی چاپ اسکناس در عراق

دوره اولیه (قبل از جنگ جهانی دوم):

اولین اسکناس‌های عراقی پس از استقلال این کشور در سال 1932 به چاپ رسید.

طراحی این اسکناس‌ها ساده و اغلب شامل تصاویر ساختمان‌های دولتی یا شخصیت‌های تاریخی بود.

کیفیت چاپ این اسکناس‌ها به دلیل محدودیت‌های فنی آن زمان، پایین‌تر از استانداردهای امروزی بود.

دوره بعد از جنگ جهانی دوم و قبل از انقلاب اسلامی ایران:

با توسعه‌ی صنعت چاپ در عراق، کیفیت اسکناس‌ها بهبود یافت و طراحی آن‌ها نیز پیچیده‌تر شد. در این دوره، تصاویر شخصیت‌های مهم عراقی و نمادهای ملی بر روی اسکناس‌ها چاپ می‌شد.

دوره‌ی صدام حسین:

با روی کار آمدن صدام حسین، طراحی اسکناس‌ها تغییرات چشمگیری کرد. تصاویر صدام حسین و نمادهای حزب بعث بر روی اکثر اسکناس‌ها چاپ شد اما کیفیت چاپ اسکناس‌ها نیز رفته‌رفته به دلیل تحریم‌های بین‌المللی کاهش یافت.

دوره پس از سقوط رژیم صدام:

پس از سقوط رژیم صدام، دولت جدید عراق اقدام به طراحی و چاپ اسکناس‌های جدیدی کرد.

در این دوره، تلاش شد تا از تصاویر و نمادهای ملی و تاریخی استفاده شود که نمایانگر هویت عراقی باشد. همچنین، ویژگی‌های امنیتی اسکناس‌ها برای جلوگیری از جعل، بهبود یافت. نتیجه‌ی این تلاش‌ها در حال حاضر در اسکناس ۵۰۰۰۰ هزاردیناری کشور عراق به وضوح به چشم می‌آید.

اسکناس‌های کشور عراق

اسکناس‌های کشور عراق به شرح زیر است؛ نکته‌ی مهم این‌که در عراق هم در محاوره معمولاً صفر اسکناس‌ها را نمی‌خوانند. یعنی مثلاً اسکناس هزار دیناری را یک دیناری یا اسکناس 250 دیناری را ربع دینار می‌گویند.

خَمسونَ ألفَ دینار   |   پنجاه هزار (50.000)دیناری   | پنجاه دیناری

با ارزش‌ترین و جدیدترین اسکناس کشور عراق است که به دلیل طراحی خاص و ویژگی‌های امنیتی، مورد توجه بسیاری از کلکسیونرها نیز قرار گرفته است. ابعاد آن با سایر اسکناس‌های عراق متفاوت است و ساختار امنیتی بسیار بالایی دارد.

خَمسة وَ عِشرونَ ألفَ دینار   |   بیست و پنج هزار  (25.000)دیناری   | بیست و پنج دیناری

عَشرَة آلاف دینار   |  ده هزار  (10.000) دیناری  | ده دیناری

خَمسَةُ آلافِ دینار   |  پنج هزار  (5.000) دیناری   | پنج دیناری

ألفُ دینار   | هزار  (1.000) دیناری |   (یک دیناری)

خَمِسمائَةُ دینار   | پانصد  (500) دیناری (نیم دیناری)

این اسکناس که به آن ربع دیناری هم می‌گویند، کم‌ارزش‌ترین اسکناس کشور عراق است.

مِائتان وَ خَمسونَ دیناراً   | دویست و پنجاه  (250) دیناری

به تاریخ امروز (28 آبان‌ماه 1403) هر هزار دینار (یک دینار) عراق ارزشی حدوداً برابر 45 هزارتومان ایران دارد.

تبدیل پول عراق و ایران به روایت تصویر

به تاریخ امروز (28 آبان‌ماه 1403) هر یکصد دلار آمریکا  ارزشی حدوداً برابر 150 دینار عراق دارد.

تبدیل دلار آمریکا و دینار عراق به روایت تصویر

 چند نکتۀ مهم و کاربردی

صرافی‌ها در کشور عراق

اگر قصد تبدیل پول در عراق را دارید، حتماً از طریق صرافی‌ها این کار را انجام دهید، نه دکه‌های کنار خیابان!

در برخی از صرافی‌های کشور عراق امکان تبدیل ریال به دینار به وسیلۀ دستگاه کارت‌خوان وجود دارد. یعنی اگر یک کارت بانکی معتبر از بانک‌های داخل ایران داشته باشید، می‌توانید آن‌جا نیاز خود را برطرف کنید. اما از آن‌جایی که معمولاً در این تبدیل‌ها، ارزش پول ایران را کمتر در نظر می‌گیرند و همۀ صرافی‌ها هم این امکان را ندارند، این روش زیاد توصیه نمی‌شود.

چرا یورو در عراق خواهان ندارد؟

دلایل متعددی برای عدم محبوبیت یورو در عراق وجود دارد که برخی از مهم‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از:

وابستگی به دلار آمریکا:

تجارت نفت

عراق به عنوان یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان نفت، عمده صادرات خود را به دلار آمریکا انجام می‌دهد. این امر باعث شده است که دلار به عنوان ارز مرجع در اقتصاد عراق نقش محوری ایفا کند.

تحریم‌ها

در گذشته تحریم‌های بین‌المللی علیه عراق باعث شده بود که دلار به عنوان تنها ارز قابل قبول در بسیاری از معاملات بین‌المللی عراق باشد.

نوسانات نرخ ارز

نوسانات نرخ ارز یورو نیز در مقایسه با دلار بیشتر بوده و این امر باعث شده است که ریسک سرمایه‌گذاری در یورو برای مردم عراق بیشتر به نظر برسد. همچنین دلار نسبت به یورو قابلیت نقدپذیری بیشتری در این کشور دارد.

زیرساخت‌های مالی

سیستم بانکی عراق هنوز در حال توسعه است و زیرساخت‌های لازم برای استفاده گسترده از یورو در این کشور فراهم نیست.

اعتماد مردم

تجربه تاریخی مردم عراق از نوسانات اقتصادی و تورم باعث شده است که آن‌ها به دلار بیشتر اعتماد کنند و البته شاید بتوان گفت اطلاعات کافی نیز در مورد یورو و استفاده از آن ندارند.

روابط سیاسی

روابط با آمریکا: روابط سیاسی عراق با آمریکا و وابستگی اقتصادی این کشور به دلار باعث شده است که دلار همچنان به عنوان ارز غالب در عراق باقی بماند.

در نهایت، می‌توان گفت که دلایل عدم محبوبیت یورو در عراق ترکیبی از عوامل اقتصادی، سیاسی و اجتماعی است. با این حال، با بهبود شرایط اقتصادی و سیاسی عراق و توسعه زیرساخت‌های مالی، ممکن است در آینده شاهد افزایش استفاده از یورو در این کشور باشیم  اما در حال حاضر یورو در عراق خیلی خواهان ندارد و اگر هم تبدیل شود، کمتر از ارزش واقعی آن مبادله می‌شود.

بررسی وضعیت تومان

 در هنگام خرید معمولا پول نقد ایران را کمتر از ارزش واقعی آن محاسبه می‌کنند یا اصلاً برنمی‌دارند؛ به خصوص در مواقعی که نوسان قیمت دلار در ایران زیاد است معمولا چنین اتفاق تلخی رقم می‌خورد. اما گاه نیز ممکن است با پرداخت ریال ایران خرید به‌صرفه‌تری داشته باشید. برای این‌که بتوانید تصمیم درست‌تری در موقع خرید بگیرید باید قیمت را از فروشنده‌ها هم به دینار و هم به تومان بپرسید و با ضرب و تقسیم و تحلیل آن در لحظه، نسبت به پرداخت اقدام کنید.

بهترین تصمیم

اما شاید بهترین تصمیم این است که با خود دینار همراه ببرید؛ یا دلار همراهتان باشد و آن را در صرافی‌ها به دینار تبدیل کنید. البته توجه داشته باشید که دلارهای پیش از سال 2006 میلادی در کشور عراق معامله نمی‌شود. [محل آن در  زیر مشخص شده است.] در کل بهتر است دلار آبی یا همان‌ دلارهای بعد از سال 2013 میلادی را به همراه داشته باشید.

دلار آبی، که در واقع به اسکناس 100 دلاری جدید با نوار امنیتی آبی رنگ اشاره دارد، در سال 2013 به صورت رسمی وارد بازار شد. البته طراحی و تولید این اسکناس جدید از چند سال قبل آغاز شده بود و هدف اصلی از طراحی آن، افزایش امنیت و مقابله با جعل اسکناس بود. به دلیل وجود نوار امنیتی آبی رنگ در مرکز اسکناس، این اسکناس به دلار آبی معروف شده است. البته این نامگذاری رسمی نیست و بیشتر در بین مردم رواج یافته است.

نکات مهم در مورد دلار آبی:

نوار امنیتی آبی:

برجسته‌ترین ویژگی این اسکناس، نوار امنیتی آبی رنگی است که در مرکز آن قرار دارد و با تغییر زاویه دید، عدد 100 روی آن نمایان می‌شود.

ویژگی‌های امنیتی پیشرفته:

 علاوه بر نوار آبی، این اسکناس دارای سایر ویژگی‌های امنیتی مانند چاپ برجسته، الیاف امنیتی و علامت آبی است که تشخیص اصالت آن را آسان‌تر می‌کند.

طراحی جدی

طراحی کلی اسکناس نیز نسبت به نسخه‌های قبلی تغییر کرده است و تصاویر با کیفیت‌تر و جزئیات بیشتری به کار رفته است.