استاد فرشچیان: نقاشی که با قلمش، دل‌ها را به عتبات عالیات پیوند می‌زند

در میان هنرمندان نامدار ایرانی، نام استاد محمود فرشچیان، نگارگری که با قلم سحرآمیزش، روح هنر ایرانی را به اوج رسانده، می‌درخشد. او که در سال ۱۳۰۸ در شهر هنرپرور اصفهان دیده به جهان گشود، از همان کودکی، شور و اشتیاق وصف‌ناپذیری به هنر نقاشی داشت. پدرش که مردی هنردوست بود، با دیدن این استعداد درخشان، او را به کارگاه استاد حاج «میرزاآقا امامی» سپرد تا در مسیر هنر، گام بردارد.

استاد فرشچیان پس از گذراندن دوره‌های مقدماتی، در هنرستان هنرهای زیبای اصفهان، از محضر استاد «عیسی بهادری» بهره‌مند شد و پس از آن، برای مطالعه و بررسی آثار نقاشان برجسته غرب، راهی اروپا شد. این سفر، دریچه‌ای نو به دنیای هنر را به روی او گشود و او را با معیارهای جهانی هنر آشنا کرد.

پس از بازگشت به ایران، استاد فرشچیان فعالیت خود را در اداره کل هنرهای زیبای تهران آغاز کرد و پس از مدتی، به مدیریت اداره هنرهای ملی و استادی دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران منصوب شد. در این دوران، با خلق آثار بی‌نظیر، نام خود را در عرصه هنر ایران و جهان جاودانه ساخت.

آغاز راه هنر و ارادت به اهل بیت

استاد فرشچیان از همان ابتدای جوانی، با انرژی و اشتیاق فراوان، به انجمن‌الشعرای اصفهان پیوست و به بررسی آثار هنری و معماری این شهر پرداخت. او با دقت و وسواس، نقش‌های اسلیمی، ختایی و کاشی‌های بی‌نظیر آثار تاریخی اصفهان را مطالعه می‌کرد و در این راه، از هیچ تلاشی فروگذار نمی‌کرد. حتی در دوران سربازی نیز، قلم و رنگ را رها نکرد و آثاری خلق کرد که تحسین همگان را برانگیخت.

نقش استاد عیسی بهادری در پرورش استعداد و خلاقیت استاد فرشچیان، نقشی بی‌بدیل بود. او در سال ۱۳۳۲، برای دیدن آثار هنرمندان مشهور جهان، سفری به موزه‌های دنیا را آغاز کرد.

استاد فرشچیان در خانواده‌ای مذهبی رشد کرد و ارادت او به پیامبر اسلام (ص) و ائمه اطهار (ع)، در آثارش به وضوح نمایان است. او خود می‌گوید که ارادت مادرش به امام حسین (ع)، تاثیر عمیقی بر او گذاشت و در خلق تابلوی «عصر عاشورا» نقش بسزایی داشت. این تابلو، یکی از تاثیرگذارترین آثار استاد است که دل هر بیننده‌ای را به لرزه درمی‌آورد.

ضریح امام رضا (ع) و شفای دست استاد

یکی از افتخارات بزرگ استاد فرشچیان، طراحی ضریح مطهر و منور حضرت ثامن‌الحجج (ع) است. او با قلم سحرآمیزش، نقش‌هایی زرین بر این ضریح مقدس ترسیم کرد که یادگاری ماندگار در تاریخ فرهنگ و هنر ایران به شمار می‌رود.

داستان شفای دست استاد فرشچیان در حین طراحی ضریح امام رضا (ع)، از جمله کرامات این امام همام است. استاد که در حین کار، دچار آسیب‌دیدگی دست شده بود، با توسل به امام رضا (ع) و عنایت ایشان، شفا یافت. برای دیدن فیلم مستند این رویداد معنوی، فیلم زیر را ببیند.

طراحی ضریح امام حسین (ع): روایتی از عشق و ارادت

استاد فرشچیان، علاوه بر طراحی ضریح امام رضا (ع)، افتخار طراحی ضریح مطهر امام حسین (ع) را نیز داشته است. این پروژه، یکی از مهم‌ترین و ماندگارترین آثار او به شمار می‌رود.

آشنایی استاد با این پروژه، از طریق سفارش مقام معظم رهبری به مدیران ساخت ضریح صورت گرفت. او با حضور در کارگاه ساخت ضریح در قم، با مهندسان و هنرمندان همکاری کرد تا طرحی متناسب با بدنه چوبی ضریح ارائه دهد.

حمید آزادگان، مدیر اجرایی پروژه ساخت ضریح امام حسین (ع)، در خصوص حضور استاد در قم و طراحی ضریح، خاطرات ارزشمندی را نقل می‌کند. او می‌گوید که استاد، با روحیه‌ای سرشار از عشق و ارادت به امام حسین (ع)، در این پروژه حضور یافت و با دقت و وسواس، طرحی بی‌نظیر را خلق کرد.

آزادگان، اوج دلدادگی استاد به ساحت قدسی اباعبدالله الحسین (ع) را در اولین دیدار با او مشاهده کرد. او می‌گوید که استاد، آنچنان محو شخصیت امام حسین (ع) بود که گویی جز او، کسی را نمی‌دید.

استاد فرشچیان، با وجود مشغله‌های فراوان، سالی سه یا چهار بار از آمریکا به ایران سفر می‌کرد تا بر روند ساخت ضریح نظارت کند. او حتی در زمان‌هایی که در ایران نبود، از طریق عکس و تصاویر و صحبت با مشاوران و سازندگان، بر کار نظارت کامل داشت.

آثار مذهبی دیگر استاد فرشچیان

استاد فرشچیان، علاوه بر طراحی ضریح ائمه اطهار (ع)، آثار مذهبی دیگری نیز خلق کرده است که از جمله آن‌ها می‌توان به تابلوهای «عصر عاشورا»، «ضامن آهو»، «پنجمین روز آفرینش» و «یتیم‌نوازی امام علی (ع)» اشاره کرد.

تابلوی «ضامن آهو»، یکی از زیباترین و نفیس‌ترین آثار استاد است که در موزه اختصاصی او در معرض دید عموم قرار دارد. این اثر، با تکنیک اکریلیک خلق شده و دارای محتوای معنوی و اعتقادی عمیقی است.

تابلوی «پنجمین روز آفرینش»، یکی دیگر از آثار برجسته استاد است که بر اساس آیات قرآن کریم در خصوص مراحل آفرینش جهان خلق شده است. این تابلو، به پنجمین روز خلقت که خداوند پرندگان و آبزیان را آفرید، اشاره دارد.

دعوت به زیارت عتبات عالیات

استاد فرشچیان، با خلق آثار مذهبی بی‌نظیر، دل‌های بسیاری را به عتبات عالیات پیوند زده است. آثار او، یادآور عشق و ارادت به ائمه اطهار (ع) است و هر بیننده‌ای را به زیارت این اماکن مقدس دعوت می‌کند.